Ogród Botaniczny w Łodzi jesienią

Ogród Botaniczny w Łodzi to jeden z największych tego typów ogrodów w Polsce. Generalnie takie ogrody kojarzą nam się z wycieczką na godzinę. W Łodzi tak nie jest. Żeby przejść i dokładnie obejrzeć całą prezentowaną tam kolekcję roślin trzeba spędzić w nim kilka godzin, a i to może być mało. Całkowita powierzchnia wynosi 65 ha, więc jest co podziwiać. 

Ogród Botaniczny znajduje się w zachodniej części miasta w dzielnicy Polesie, przy ZOO i stacji PKP Łódź Kaliska, przy ul. Krzemienieckiej 36/38, róg z ul. Konstantynowską. Bramy wejściowe na teren ogrodu znajdują się także przy ul. Retkińskiej i Kusocińskiego.

Brama wejściowa do ogrodu

Ogród ma charakter parkowo-leśny z naciskiem na leśny. Duża część jest po prostu lasem i polanami. Krajobraz urozmaica 12 sztucznie usypanych wzgórz obłożonych granitowymi, wapiennymi i piaskowcowymi blokami skalnymi. Najwyższe zgrupowane są w Alpinarium, a pozostałe znajdują się w Ogrodzie Japońskim, Arboretum i Dziale Flory Polskiej. W Ogrodzie Botanicznym w Łodzi znajduje się 18 zbiorników zasilanych wodą ze studni głębinowej lub opadów atmosferycznych. Największy z nich, położony centralnie w Dziale Zieleni Parkowej, ma powierzchnię prawie 1/2 ha i graniczy z piękną i długą Aleją Lipową.

W Ogrodzie Botanicznym w Łodzi rośnie ponad 3400 gatunków, odmian i mieszańców roślin gruntowych i około 2000 taksonów roślin szklarniowych. Kolekcje roślin gruntowych posadzono w dziewięciu działach ekspozycyjnych zajmujących łącznie powierzchnię około 58 ha. 

Teren Ogrodu Botanicznego w Łodzi jest dość płaski, z niewielkim spadkiem ku północy w kierunku rzeki Łódki. Różnice wysokości względnych wynoszą 11 m, a najwyższy punkt położony jest na wysokości 194 m n.p.m. Najwyższe wniesienie mamy do pokonania w Alpinarium.

Działy Ogrodu Botanicznego w Łodzi to:

• Ogród Japoński -  z roślinami pochodzącymi z Japonii, Chin i krajów Dalekiego Wschodu o powierzchni 2 ha. Jednak daleko mu do typowych ogrodów japońskich. To że rosną tam rośliny z tego regionu nie oznacza, że mamy do czynienia z prawdziwym ogrodem japońskim.
• Dział Systematyki Roślin Zielonych - z roślinami posadzonymi na rabatach, uporządkowanymi w rodziny botaniczne zgodnie z systemem A. Englera, o powierzchni 1,5 ha.
• Alpinarium - teren ukształtowany z różnorodnych formacji skalnych: skał osadowych okruchowych – różnych typów piaskowców oraz skał osadowych pochodzenia organicznego i chemicznego – wapieni i dolomitów, a także skał magmowych – granitów. 
• Skansen roślinny  - sekcja składająca się z trzech odrębnych kolekcji roślinnych prezentowanych na tle tradycyjnej wiejskiej zagrody i ogródka przydomowego.
• Dział kolekcji roślin ozdobnych – sekcja, na której zgromadzono kolekcję róż, różaneczników oraz innych roślin charakteryzujących się ciekawą formą pokroju, ulistnienia bądź oryginalnymi kwiatami, o powierzchni 2,1 ha.
• Zieleń parkowa - sekcja będąca wielką rabatą z bylinami o powierzchni 9 ha.
• Dział flory polskiej - sekcja z gatunkami flory rodzimej, ze szczególnym uwzględnieniem roślin chronionych i zagrożonych wyginięciem, o powierzchni 9,2 ha.
• Dział roślin leczniczych i przemysłowych – najstarsza część Ogrodu Botanicznego z ciekawą kolekcją roślin o tych cechach, z których robi się syropy, wyciągi, esencje, nalewki czy napary np. dziurawiec, skrzyp, dziewanna, wiesiołek dwuletni, len, poziomka, czerwonolistna bazylia, rdest wężownik, bylica piołun, kminek, kokoryczka, mydlnica lekarska.
• Arboretum - sekcja z kolekcją drzew i krzewów rozmieszczonych w układzie geograficznym z podziałem na kontynenty Europa, Azja, Ameryka Północna), gdzie linią podziału są drogi i cieki wodne, o powierzchni 18,7 ha. Niestety najbardziej chaotyczny i zaniedbany dział. Czasami drzewa porośnięte są wysoką trawą i chwastami. Ma się wrażenie, że czas się tam zatrzymał. Do niektórych drzew ciężko się dostać.
  

Od 2001 roku na terenie Ogrodu Botanicznego realizowany jest program tematycznych ścieżek dydaktycznych. Dzięki niemu można na wejściu dostać mapkę ze wszystkimi ścieżkami. Innych map, folderów czy albumów nie ma w sprzedaży.

Ścieżki dydaktyczne Ogrodu Botanicznego w Łodzi to:

• Z chwastami za pan brat – ścieżka przybliżająca rośliny występujące pospolicie określane jako chwasty np. babka, glistnik jaskółcze ziele, pokrzywa.
• Nasze drzewa liściaste – ścieżka prezentująca rodzime gatunki drzew liściastych np. dąb szypułkowy, grab pospolity, wierzba biała, klon zwyczajny, klon jawor, brzoza brodawkowata, olsza szara, buk zwyczajny, lipa szerokolistna.
• Skały Ogrodu Botanicznego – ścieżka geologiczna ukazująca różnorodność skał i minerałów np. piaskowiec, wapienie, gnejsy, dioryty, granitoidy.
• Czasoprzestrzeń przyrodnicza – ścieżka dydaktyczna opisująca budowę i zasady działania różnych typów zegarów słonecznych. Tworzy ją sześć zegarów słonecznych: kwiatowy, obelisk z analemmą i hiperbolami zodiakalnymi, interaktywny, wielokrotny, analematyczny i równikowy, Pokazują one zależności pomiędzy porami roku i dnia a światem przyrody.
• Rośliny aromatyczne – ścieżka dydaktyczna prezentująca wybrane rośliny aromatyczne, ich budowę, zastosowanie oraz ciekawostki z nimi związane. Rosną tu: lawenda, szałwia, oregano, tymianek, rozmaryn.
• Różnorodność rodzaju piwonia.

Wyznaczono również 9 punktów pod nazwą: Zabujaj się w bioróżnorodności. Powstała ścieżka dydaktyczna ,,Zabujaj się w bioróżnorodności” w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi. Wyznaczono trasę ww. ścieżki dydaktycznej, wzdłuż której zlokalizowano 9 ławek dźwięku będących jej przystankami. Ławki ze względu na użyte w nich nowoczesne rozwiązania techniczne, odtwarzają wgrane w moduł dźwiękowy treści osobom bujającym się na nich. Działający na zasadzie dynama mechanizm ławek pozwala na odsłuchanie ciekawych informacji, dotyczących różnorodności biologicznej województwa łódzkiego. W ten sposób, poprzez zabawę edukacyjną pośród zakątków Ogrodu Botanicznego, słuchacze mogą zdobywać wiedzę o różnorodności świata przyrody środkowej Polski. Ławeczki obejmują:

• Bioróżnorodność województwa łódzkiego.
  
• Różnorodność mszaków.
• Różnorodność gadów i płazów.
• Różnorodność ssaków.
• Różnorodność motyli.
• Różnorodność storczyków.
• Różnorodność ptaków.
• Różnorodność zbiorowisk roślinnych.
• Różnorodność zapylaczy.
  

Generalnie w ogrodzie tym brakuje wielu tabliczek z nazwami spotykanych drzew i krzewów. To warunek konieczny moim zdaniem. Udajemy się do Ogrodu Botanicznego podziwiać znajdujące się tam kolekcje ale i po naukę. Cel edukacyjny jest bardzo istotny.

Brakuje też drogowskazów, mapek i widocznego podziału na sekcje. Osoba nieobeznana z terenem po pewnym czasie zwiedzania nie wie zupełnie gdzie się znajduje i w którym kierunku są najbliższe wyjścia czy inne działy.

Generalnie bardzo piękne miejsce, z olbrzymim potencjałem ale z dużą liczbą inwestycji do przeprowadzenia, które są konieczne, aby całe 65 ha prezentowało się na wysokim poziomie. Ja na pewno będę tam wracał. Koniecznie wiosną i w wakacje.

Każdego, kto nie może odwiedzić tego uroczego miejsca zapraszam na wirtualny spacer. Jest co podziwiać, przygotowałem 60 zdjęć. Byłem tam pod koniec września:

Jedna z wielu ścieżek edukacyjnych


Brzoza żółta


Cypryśnik błotny


Motyl na metasekwoi chińskiej


Grujecznik japoński


Wiejska chata z ogródkiem


Wiejski ogródek przydomowy


Cyprysik groszkowy 'Filifera Aurea'


Cyprysik Lawsona 'Nestoides'


Świerk kaukaski


Jedna z wielu ścieżek edukacyjnych


Kompozycja z kamieni


Klon ginnala


Kalina wonna


Kolcosił drzewiasty


Paulownia puszysta


Wiśnia piłkowana 'Royal Burgundy'


Klon cienkoszypułkowy


Rusałka pawik na heptakodium chińskim


Jabłoń 'Yellow Siberian'


Hortensja bukietowa 'Bobo'


Kłokoczka kaukaska


Zabawy edukacyjne


Jedna z kalin


Kłęk kanadyjski


Oczar wirginijski


Kasztanowiec gładki


Amorfa drobna


Kasztanowiec żółty


Klon czerwony


Judaszowiec kanadyjski


Jarząb brekinia


Nasturcja większa


Aralia wysoka


Świdośliwa larmarcka


Parocja perska


Gunnera olbrzymia


Rącznik pospolity


Kamienny krąg


Aleja lipowa


Staw


Gość przy stawie


Instalacja na dębie


Jedna z wielu ścieżek edukacyjnych


Widok na świerki


Morwa odm. płacząca


Łąka


Żywopłot cisowy


Magnolia Loebnera 'Ballerina'


Jeden z wielu kwietników


Walka motyli o pyłek


Owocująca żółtnica pomarańczowa


Jeden z wielu kwietników


Metasekwoja chińska


Jeden z wielu kwietników


Sosna himalajska


Jeden z wielu kwietników


Jeden z wielu kwietników


Ścieżka prowadząca do wyjścia


Widok ogólny

Pięknie, prawda?