czwartek, 11 lutego 2016

Zmiana stref mrozoodporności w Polsce

3 lata temu w jednym z postów poruszyłem bardzo ważny temat dla każdego ogrodnika oraz miłośnika drzew i krzewów. Pokazałem, jakie są w Polsce strefy mrozoodporności i jakie z tego płyną dla nas wnioski.

Strefy mrozoodporności w Polsce

Minęło kilka lat, kilka łagodnych zim i upalnych wakacji. Klimat się ociepla z roku na rok. Badacze wyłapali to na cyferkach i powstała nowa wersja mapy z tymi strefami klimatycznymi USDA (Departament Rolnictwa USA) dla Polski. Teraz już nie da się zaprzeczyć ociepleniu. Mapa jest na to dowodem. Polska swoim obszarem w porównaniu do poprzedniej wersji mapy poszła w górę o całą jednostkę! Teraz już jesteśmy głównie w strefach 7a i 7b, które do tej pory delikatnie istniały tylko w najcieplejszych rejonach naszego kraju. Co ciekawe pojawiły się nowe, cieplejsze strefy. 8a obejmująca okolice Międzyzdrojów, Koszalina, Kołobrzegu, Darłowa, Słupska, Ustki, Łeby i Jantaru. A nawet 8b na Helu i w okolicach Świnoujścia. Z drugiej strony te zimne strefy 5b i 6a są już tylko na małym obszarze Pienin i w górach na południe od Żywca. Nawet nasz biegun zimna Suwałki nie jest już taki straszny - to strefa 6b.

Oto najnowsza mapa stref mrozoodporności w Polsce:

Nowe strefy mrozoodporności w Polsce

I dla porównania poprzednia mapa:

Strefy mrozoodporności w Polsce

Jak zapewne wiecie strefy wydzielono według średniej rocznej temperatury minimalnej. Nie chodzi tu o żadne rekordy. Oczywistym jest, że zdarzą się większe mrozy niż te z podanych przedziałów temperaturowych. Średnie w każdym razie urosły.

Nadal w katalogach roślin oficjalnie obowiązują stare mapy sprzed kilku dekad. Pewnie to kwestia tygodni, czy miesięcy, kiedy te nowe mapy wejdą w życie. Dla nas to teraz cenna wskazówka. Możemy sadzić coraz ciekawsze i mniej odporne na duże mrozy okazy roślin. Coraz mniejszym zaskoczeniem będą widoki dużych drzew araukarii, cedru, oliwek, wollemii czy mamutowca w naszych przydomowych ogrodach.

Dla ciekawskich dokładna mapa stref mrozoodporności znajduje się tu: http://www.plantmaps.com/interactive-poland-plant-hardiness-zone-map-celsius.php.

czwartek, 4 lutego 2016

Pączki naszych drzew część 1

Dziś Tłusty Czwartek - dzień zajadania się pączkami i faworkami. A przy okazji połowa pierwszej dekady lutego. Wietrzna ale dość ciepła, jak na miesiąc zimowy. Na tyle ciepła, że pączki wielu drzew są nabrzmiałe i mogą służyć do identyfikacji gatunków i ułatwiać ich rozpoznawanie. Ich budowa, kształt, kolor, twardość, połysk i ułożenie na pędzie są charakterystyczne dla każdego gatunku.

Pąki mogą być wierzchołkowe albo boczne. Najczęściej te wierzchołkowe odpowiadają za przyrost pędów. W nielicznych przypadkach (kalina, lilak) za przyrost odpowiadają pierwsze od góry pąki boczne, gdyż te wierzchołkowe się nie tworzą albo są to pąki kwiatowe.

Pąki (a tym samym liście) mogą różnić się ułożeniem na pędzie:
  • naprzeciwległe (każde 2 pąki położone są naprzeciw siebie, wszystkie pary leżą w tej samej płaszczyźnie );
  • naprzemianległe, nakrzyżległe (kolejne pary pąków są obrócone o 90 stopni w stosunku do poprzedniej pary ale nadal każde 2 pąki w węźle rosną naprzeciw siebie);
  • skrętoległe (liście rosną nie w parach ale po jednym na węzeł);  
  • okółkowe (kilka liści na węźle np. cedr).

Już jesienią pąki zawierają w swoich wnętrzach miniaturowe zawiązki kwiatów, pędów i liści, które rozpoczną życie w kolejnym sezonie wegetacyjnym. Dlatego tak ważne jest aby w okresie dużych mrozów nie doszło do przemarznięcia pąków. Szczególnie u tych wrażliwych gatunków, mniej odpornych na uszkodzenia mrozowe. Natura sama przygotowała się do takich warunków. Pąki okryte są łuskami. Liczba łusek może być różna:
  • brak łusek (kalina hordowina, strączyn żółty);
  • jedna łuska (platany, wierzby);
  • dwie łuski (olchy);
  • trzy, cztery łuski (lipy);
  • cztery, pięć łusek (większość pozostałych naszych drzew).
Chciałem nawiązać do Tłustego Czwartku i postanowiłem zebrać zdjęcia pączków naszych popularnych drzew. Przy okazji spaceru pomogą w zabawie "co to za drzewo?". Udanego rozpoznawania życzę i smacznego :-).


Bez koralowy


Brzoza brodawkowata


Buk pospolity


Czeremcha zwyczajna


Czereśnia


Dąb czerwony


Dąb szypułkowy


Dereń jadalny


Głóg jednoszyjkowy


Grab zwyczajny


Grujecznik japoński


Grusza


Jesion pensylwański


Jesion wyniosły


Kalina koralowa


Kasztanowiec czerwony


Kasztanowiec zwyczajny


Klon jawor


Klon jesionolistny


Klon polny


Klon srebrzysty


Klon tatarski odm. ginnala


Klon zwyczajny


Kruszyna pospolita


Leszczyna pospolita

Lilak


Lipa drobnolistna


Lipa szerokolistna

Wkrótce część druga.