Jałowiec wirginijski z Kórnika

Największy w Polsce jałowiec wirginijski (Juniperus virginiana) rośnie w arboretum w Lipnie pod Opolem. Osiągnął już ponad 28 metrów wysokości i 218 cm obwodu. Jego wiek datowany jest na 240 lat. Niestety rośnie w gęstwinie drzew i ciężko go w całości sfotografować. 

Duży okaz, nie tak duży co prawda jak ten rekordowy, jałowca wirginijskiego rośnie przed wejściem do innego arboretum - chodzi o Kórnik. Na moje oko ma on ze 20 metrów wysokości, a co najważniejsze jego dolne gałązki są w zasięgu wzroku i możne je dokładnie obejrzeć. Jak widzicie na zdjęciach okaz ten pięknie obradza w niebieskawe szyszkojagody. Jest ich zatrzęsienie na gałązkach. 

Na mnie wywarł ten okaz jałowca wirginijskiego duże znaczenie. Ja osobiście większego nie spotkałem jeszcze. Pewnie niektórzy go w ogóle nie dostrzegają, bo nie rośnie na terenie arboretum, tylko przed wjazdem na parking.

Dereń kwiecisty i jego białe podsadki

Mimo chłodniejszego maja pierwsze dekoracyjne derenie już kwitną. Dereń kwiecisty (Cornus florida) kwitnie już na całego. 2 lata temu początki kwitnienia tego derenia miały miejsce z początkiem maja. W tym sezonie miał trudniej ze względu na przymrozki. On nie lubi takich warunków. Kwiaty brązowieją i brzydną, gdy złapie je przymrozek.

Ja miałem szczęście i w Ogrodzie Botanicznym w Lublinie spotkałem duże drzewo derenia kwiecistego, które w ogóle nie ucierpiało. Zobaczcie tą pełnie kwitnienia. Gałązki były oblepione ślicznymi, dużymi kwiatami. Tak naprawdę z botanicznego punktu widzenia to są podsadki, a nie płatki kwiatów. Kwiaty to te małe zielonkawe, kuliste główki w środku. Jak się dobrze przyjrzeć to część kwitnie, a część jeszcze jest zamknięta. Każda z nich jest otoczona czterema białymi, dużymi, rzucającymi się z daleka w oczy podsadkami. Co ważne każda jest zaokrąglona z wcięciem pośrodku. To właśnie te podsadki mylnie nazywane są płatkami kwiatów. Cudowny widok nieprawdaż?

Kwitnie trzmielina brodawkowata

W lasach i na ich skrajach spotkać można teraz kwitnącą trzmielinę brodawkowatą (Euonymus verrucosus). Kwiaty ma dość nietypowe, jak na kwiaty trzmielin. Są małe, niepozorne, czterokrotne i wiszą na długich i cienkich ogonkach. Mają przytłumioną, blado zielonkawą barwę i bladoczerwonawe płatki korony. Wyglądają, jak malutkie polne kwiatki. 

Kwitnienie nie jest tak obfite, jak u siostrzanej trzmieliny pospolitej. Sami zobaczcie - tak kwitnie trzmielina brodawkowata:

Cis Hunnewelliana

Dziś pokażę bardzo ciekawy gatunek cisu - hybrydę powstałą z połączenia cisu kanadyjskiego (Taxus canadensis) z cisem japońskim (Taxus cuspidata). To cis Hunnewelliana (Taxus x hunnewelliana) spotykany u nas tylko w kolekcjach. Ja go namierzyłem w Ogrodzie Botanicznym w Lublinie.

Po raz pierwszy został odkryty w Hunnewell Pinetum w Massachusetts. Ta hybryda jest ceniona ze względu na swoje walory ozdobne i ze względu na zwarty i gęsty pokrój. Cis Hunnewelliana jest znany ze swoich ciemnozielonych igieł, które mają nawet 2 cm długości. Igły ustawione są na pędach niemal grzebieniasto. Świeże, wiosenne przyrosty są złotożółte. Cis ten rośnie stosunkowo wolno, ostatecznie przyjmując stożkowaty lub owalny kształt, dzięki czemu nadaje się na żywopłoty, topiary lub jako roślina soliterowa w ogrodach. Jego wytrzymałość i tolerancja na cień i różne rodzaje gleby zwiększają jego atrakcyjność dla ogrodników.

Niestety roślina nie jest do końca odporna na wysokie mrozy. W pierwszych latach po posadzeniu warto chronić go od silnych, zimnych wiatrów i dużego mrozu.

Złocista odmiana olszy szarej

Czy zwykła olcha potrafi zaskoczyć? Zobaczcie odmianę 'Aurea' olszy szarej zwanej złocistą lub żółtolistną (Alnus incana 'Aurea'). Jej liście charakteryzują się intensywnie złocistożółtą barwą. Efekt wow jest widoczny szczególnie teraz - wiosną w czasie wytwarzania pierwszych liści. Zobaczcie, one mają nawet czerwonawe tony. Coś ślicznego. Dodatkowy urok stanowią młode pędy. Początkowo są żółte, a jesienią pomarańczowoczerwone.

Polecam, jako soliter do dużego ogrodu , bo olcha szara 'Aurea' to dość duże drzewo jest. Osiąga nawet 10-15 metrów wysokości. Rośnie powoli.

Odmiany lilaków (bzów)

Odwiedziłem w ostatnich latach wiele parków, arboretów i ogrodów botanicznych. Jeżdżę tam głównie po wiedzę, wyciszenie, tzw. ładowanie akumulatora oraz pomysły na aranżację ogrodu i wpisy blogowe. Robię setki kilometrów rocznie spacerując i fotografując drzewa i ich odmiany. Ostatnim z moich pomysłów było przygotowanie kolekcji odmian lilaka pospolitego (Syringa vulgaris). Czy jest ich dużo?

Odmiany lilaka pospolitego

Pierwszą odmianę uzyskaną w 1851 roku w Belgii i nazwano 'Louise Marie' na cześć królowej. Jednak na szerszą skalę uprawę odmian lilaka pospolitego rozpoczął w 1878 roku francuski ogrodnik Victor Lemoiné w Nancy. Na przełomie XIX i XX wieku uprawiano już kilkadziesiąt odmian lilaka pospolitego. W większości były wyhodowane właśnie przez Victora Lemoinéa i jego następców. Przez około 130 lat uprawy na drodze selekcji, mutacji i krzyżówek uzyskano około 2000 odmian lilaka pospolitego. Hodowlą lilaków zajmowano się później także w Niemczech, Holandii, Anglii, USA, Rosji, a także w Polsce. Wiele odmian nosi nazwy badaczy i hodowców w tych krajów. Aktualnie w krajowych szkółkach jest dostępnych do sprzedaży ok. 40 odmian lilaka pospolitego.

Największa w Polsce kolekcja lilaków znajduje się w arboretum w Kórniku. Zlokalizowana jest w tak zwanym nowym Arboretum, które dostępne jest dla zwiedzających tylko w wybrane weekendy majowe. Kolekcja ta liczy już 250 gatunków i odmian i obejmuje ponad 1600 drzew i krzewów. Ciekawe kolekcje spotkałem także w Ogrodzie Botanicznym w Lublinie, Poznaniu, Łodzi, w arboretum w Powsinie czy w parku w Żelazowej Woli.

Wiele z odmian lilaka pospolitego jest trudno dostępnych w handlu, a większość z nich nie jest łatwo rozpoznać. Liczy się nie tylko sam kolor kwiatów ale również pąków, pora kwitnienia, rozmiar kwiatostanów i ich kąt nachylenia, czy zmiana koloru kwiatów w fazie kwitnienia. Czasami kolor się zmienia w zależności od gleby czy stanowiska.

Oto moja kolekcja zdjęć lilaka pospolitego:

Lipa srebrzysta z parku w Puławach została pomnikiem przyrody

Piękna i dostojna lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), która rośnie na dziedzińcu Zespołu Rezydencjonalnego Ks. Czartoryskich w Puławach, pod koniec 2024 roku została ustanowiona pomnikiem przyrody. Lipa ta wyróżnia się wartościami przyrodniczymi oraz krajobrazowymi. Drzewo ma prawie 15 metrów wysokości. Znajduje się po lewej stronie od wejścia idąc w kierunku pałacu.

15 metrów wygląda może nie za dużo, jak na wielkie drzewa innych gatunków - dęby, daglezje czy platany. Warto też wspomnieć, że największa i najgrubsza lipa srebrzysta rośnie w Tyczynie pod Rzeszowem. Ma ok. 30 metrów wysokości. Wg Pacyniaka i książki "Najstarsze drzewa w Polsce" oceniona została na 288 lat w 1999 roku, a jej obwód wynosił 524 cm. Najświeższe pomiary z 2024 roku podają wynik 6,5 metra obwodu. Niemniej lipa z Puław też robi wrażenie - szczególnie na tle tak imponującego pałacu.