niedziela, 16 listopada 2025

Przebarwiły się modrzewie w Beskidzie Żywieckim

Większość drzew liściastych w naszych lasach pogubiła już liście. Liście leżą pod drzewami. To nowy podkład i materiał pod nowy nawóz organiczny w przyszłym sezonie, schronienie i ekosystem dla wielu żyjątek. Oczywiście buki, dęby czy graby część przysuszonych, zbrązowiałych, poskręcanych liści potrafi zostawić na gałązkach. Wiąz polny, wiąz górski, wierzba krucha, olcha czarna czy leszczyna pospolita jeszcze mają trochę liści na gałązkach. 

Największy jednak urok mają teraz modrzewie europejskie (Larix decidua). Moc ich przebarwień jest wyjątkowa. Takie złote wyspy wyglądają przepięknie. Przebarwione igły powolutku już opadają na ziemię. Zobaczcie - prawdziwa złota polska jesień:

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Modrzew europejski - przebarwienia

Zdjęcia robiłem w okolicach Żywca.

piątek, 14 listopada 2025

Ostatni moment na zbiór owoców tarniny

Śliwa tarnina (Punus spinosa) porasta wapienne tereny Polski. Najłatwiej ją spotkać na południu Polski, szczególnie w Beskidach czy Pieninach. W Tatrach rośnie do wysokości 1100 m n.p.m. Co ciekawe szukając ostatnio owocującej tarniny spotkałem ją w okolicy Żywca. 

Jest silnie rozgałęzionym, ciernistym (spinosus = ciernisty) krzewem, który można też poprowadzić jako drzewko owocowe. Owoce są okrągłe o 1,5 cm średnicy. Kolor pięknie granatowy z woskowatym nalotem. W środku mała pestka. Owoce dojrzewają już od września a teraz przy silniejszym wietrze spadają z gałązek. Chociaż wiele razy spotykałem tarniny zimą z wiszącymi zmrożonymi owocami. Takie przemrożone owoce tracą swoją cierpkość. Robi się z nich kompoty, konfitury, soki i nalewki. Zawierają duże ilości garbników i kwasów organicznych. Uwaga jednak na pestki - zawierają amigdaliny z których powstaje cyjanowodór. Trzeba je usuwać. Owoce wykorzystuje się także w kosmetyce, gdyż mają działanie ściągające.

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

Śliwa tarnina

piątek, 7 listopada 2025

Wiąz drobnolistny "Geisha" - kolory jesieni

Wiąz drobnolistny "Geisha" (Ulmus parvifolia 'Geisha') jesienią przybiera piękne, złociste barwy. Jego małe, drobno ząbkowane liście w sezonie są delikatnie biało obrzeżone. Wszystkie ząbki są białe. Na początku jesieni liście żółkną i wtedy biały brzeg staje się mniej widoczny. Teraz liście są niemal złote i w zbliżeniu ładnie tę obramówkę widać. Pięknie to wygląda. 

Polecam go do małych ogrodów. Nadaje się do formowania i na topiary.

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

Wiąz drobnolistny 'Geisha'

środa, 5 listopada 2025

Jak przebarwia się kalina hordowina?

AI pisze, że kalina hordowina (Viburnum lantana) przebarwia sie jesienią na żółto. Jest to półprawda. Lepsza jest książkowa literatura, która podaje czerwonobrązowy kolor i jak zobaczycie na poniższych zdjęciach jest to bliższe prawdy. Prawda jest taka, że kaliny hordowiny rosnące w cieniu niemal w ogóle się nie przebarwiają. Są zielonkawe, a po większych przymrozkach liście nieco brunatnieją i opadają. Przy łagodnych zimach część liści nie opada. Generalnie jednak na słonecznych stanowiskach kalina ta zmienia barwy na różne odcienie złotego, żółtego, brązowego i czerwonego. Wiele jej liści jest dwubarwnych. 

Niestety jedno błędne źródło i mamy potem takie problemy z prostym określeniem zjawiska jesiennych przebarwień. Dezinformacji - nawet w naszej dendrologicznej dziedzinie - będzie coraz więcej.

Tak przebarwia się kalina hordowina:


Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

Kalina hordowina jesienią

wtorek, 4 listopada 2025

Owocowe odmiany oliwnika baldaszkowego

W Polsce najczęściej spotykamy oliwnika wąskolistnego. Dziś przedstawię jego kuzyna z dalekiej Azji - Chin, Japonii i Półwyspu Koreańskiego. To oliwnik baldaszkowy (Elaeagnus umbellata). Na wiosnę pokażę jego obfite kwitnienie, a dziś skupię się na owocach. Najważniejszą cechą jest to, że te owoce są jadalne, dość smaczne o słodko-kwaśnym smaku. Generalnie są mięsiste, czerwone z jasnymi kropkami. Nadają się do konsumpcji na surowo ale też w postaci nalewek, konfitur do dań mięsnych (niczym żurawina). 

W handlu jest coraz więcej odmian owocowych wśród których spotkałem też takie o pomarańczowych owocach. Warto się tym oliwnikiem baldaszkowym zainteresować, szczególnie posiadając działkę typu ROD. Wytrzymuje nasze mrozy. A jeszcze co istotne - urośnie na każdej glebie i doskonale zniesie dłuższe okresy suszy. Sadźcie go na słonecznych stanowiskach, wtedy obficiej zaowocuje.

Znacie to drzewko? Zobaczcie odmiany 'Sweet'n'Sour' oraz 'Fortunella' ze szwajcarskich szkółek i ich gałązki oblepione owocami:

Oliwnik baldaszkowy 'Sweet'n'Sour'


Oliwnik baldaszkowy 'Sweet'n'Sour'

Oliwnik baldaszkowy 'Sweet'n'Sour'

Oliwnik baldaszkowy 'Sweet'n'Sour'

Oliwnik baldaszkowy 'Sweet'n'Sour'

Oliwnik baldaszkowy 'Sweet'n'Sour'

Oliwnik baldaszkowy 'Fortunella'


Oliwnik baldaszkowy 'Fortunella'

Oliwnik baldaszkowy 'Fortunella'

Oliwnik baldaszkowy 'Fortunella'

Oliwnik baldaszkowy 'Fortunella'

Oliwnik baldaszkowy 'Fortunella'

poniedziałek, 3 listopada 2025

Heptakodium chińskie nadal kwitnie

Wiele ogrodów botanicznych i arboretów w Polsce chwali się kwitnącym wciąż jeszcze heptakodium chińskim (Heptacodium miconioides). Sam pojechałem i sprawdziłem w moje ulubione miejsca. To drzewko potrafi bardzo zaskoczyć. Jesień mamy dość łagodną to i kwitnienie się przedłuża. U wiekowych drzewek mogą pojawić się nawet owoce. Małe, białe, sterczące wiechy kwiatowe stają się czerwonaworóżowe. Takie drzewko wygląda z daleka jakby zakwitło ponownie. A myślę, że wielu amatorów przyrody uzna takie różowe owoce za kwiaty. Za jakiś czas jak heptakodium zgubi liście i będzie można lepiej podziwiać jego bardzo oryginalną, łuszczącą się korę, która rozrywa się wzdłuż pionowych pasów. 

Znacie? Drzewko zostało odkryte w 1907 roku przez słynnego podróżnika i botanika Ernesta H. Wilsona, w chińskiej prowincji Hubei.

Heptakodium chińskie - kwiaty

Heptakodium chińskie - kwiaty

Heptakodium chińskie - kwiaty

Heptakodium chińskie - kwiaty

Heptakodium chińskie - owoce

Heptakodium chińskie - owoce

Heptakodium chińskie - owoce

Heptakodium chińskie - kora