Owocuje judaszowiec południowy

Judaszowiec południowy (Cercis siliquastrum), zwany judaszowcem wschodnim, dużo rzadziej spotyka się w Polsce niż jego krewniaka z Ameryki Północnej, czyli judaszowiec kanadyjski (Cercis canadensis). Zupełnie inaczej niż w Basenie Morza Śródziemnego w czasie naszych wakacyjnych wypadów. Tam rośnie głównie judaszowiec południowy. I tam on ślicznie kwitnie i obficie owocuje.

Wiele razy się zastanawiałem, czy on u nas owocuje? Kwitnienie jego widziałem kilkakrotnie, inaczej było z owocowaniem. Okazuje się, że w cieplejszych rejonach Polski judaszowiec południowy zawiązuje owoce. Strąków jest więcej i dużo bardziej widoczne są w nich nasiona. 

Dojrzewające strąki judaszowca południowego wyglądają tak:

Kwitnie strączyn żółty

Jak byłem pod koniec maja w arboretum w Rogowie natknąłem się na kwitnienie strączynu żółtego (Cladrastis kentukea, Cladrastis lutea). On zazwyczaj kwitnie w czerwcu, a kwitnienie jest bardzo obfite. No ale w tym roku wszystko jest dużo wcześniej. 

Rok temu pokazałem pąki kwiatowe strączynu. Tym razem pokażę jego kwiaty. Kwiaty są białe z bladożółtą plamą u nasady płatka standardowego, pachną słodką wanilią i zebrane są w długie, wiszące kwiatostany w postaci wiech. Wiechy potrafią mieć nawet pół metra długości. Z daleka mogą przypominać wychudzone i wydłużone kwiatostany popularnych u nas robinii. Jednak z bliska widać będzie dobrze dość duże różnice w kwiatach (no i w liściach oczywiście). 

Oto, jak pięknie kwitnie strączyn żółty:

Kwitnie sekurinega gałęzista

Już rok mija, jak opisałem na blogu tę rzadko spotykaną u nas roślinę. Sekurinega gałęzista (Securinega suffruticosa, Flueggea suffruticosa) najczęściej rośnie w formie krzewiastej ale zdarzają się drzewka. I takie rośnie w moim mieście. Ma prawie 3 metry wysokości

W tym roku udało mi się natknąć na jej kwitnienie. Nie jest łatwo, gdyż sekurinega ma bardzo małe kwiaty. Kwiaty są niepozorne, zielonkawożółte. Nie rzucają się w oczy. Rosną w kącikach liści na tegorocznych przyrostach. Kwiaty mają po pięć działek i pręcików. Wiszą na długich, zielonych szypułkach.

Czeremcha późna i czeremcha pospolita na początku lata

Biorąc pod uwagę mega przyspieszenie wegetacji w tym roku, można spokojnie założyć, że to co się teraz dzieje w przyrodzie, w standardowe sezony ma miejsce na początku lata. 

Pokażę, jak aktualnie wyglądają dwie czeremchy - pospolita i późna zwana amerykańską. Z tymi drzewami mamy największy problem, żeby je rozróżnić. Pokazałem już w majowym wpisie, jak wygląda kwitnienie tych czeremch, pokazałem już we wrześniowym, jak wyglądają czeremchy pod koniec lata. O każdej porze roku bardzo dobrze widać różnice między tymi drzewami.

Aktualnie czeremcha pospolita (Prunus padus) ma już bardzo dojrzałe owoce w kolorze czarnego fioletu, które albo opadają, albo są zjadane przez ptactwo. To ich ostatnie dni na gałązkach. Nieliczne z nich są tylko czerwonawe i za chwilę dojrzeją. Natomiast czeremcha późna (Prunus serotina) posiada jeszcze bardzo zielone owoce. One dopiero się rozwijają. Jeszcze potrzebują dużo czasu, aby dojrzeć i nabrać czarnego koloru. Jest też ich więcej w gronie, a grono jest dużo dłuższe.

Tak wyglądają teraz czeremcha pospolita i czeremcha późna:

Czeremcha pospolita:

Czeremcha późna:

Magnolia Frasera - pierwsze kwitnienie w Polsce

Raz na jakiś czas wrzucam na bloga mega rarytasy dendrologiczne, jak na nasz klimat i strefy mrozoodporności. Do takich należy dzisiejsza bohaterka - Magnolia Frasera (Magnolia fraseri) pochodząca z południowo-wschodnich stanów USA. Jest o tyle wyjątkowa, że ta którą spotkałem w Rogowie po raz pierwszy w tym roku zakwitła. Być może było to pierwsze kwitnienie tej magnolii w Polsce, bo jest mega rzadkością.

Magnolia Frasera ma wyjątkowe i bardzo charakterystyczne liście. Po pierwsze są duże - nawet do 30 cm długości, po drugie posiadają długie purpurowe ogonki, po trzecie są jajowate i strzałkowate (u nasady mają charakterystyczne wcięcie, niczym strzałka wodna). Są wyraźnie wzniesione w szczytowe luźne wiechy na wierzchołkach pędów.

Jej kwiaty są kremowobiałe, nieco pachnące, dość duże, o średnicy 20–25 centymetrów. Magnolia Frasera kwitnie dość późno u nas, albowiem dopiero pod koniec maja, a w zimne wiosny na początku czerwca.

Jej nazwa pochodzi od brytyjskiego kolekcjonera roślin - Johna Frasera. Aczkolwiek wydaje się, że William Bartram rozpoznał Magnolia fraseri jako odrębną od Magnolia makrophylla w południowych Appalachach, do której jest podobna. Potem została nazwana przez Thomasa Waltera (1788). Jednak to Fraser zaaranżował publikację "Flory Caroliniana" Waltera.  

Magnolia Frasera to znakomity kąsek dla naszych kolekcjonerów i hobbystów. Spotkałem ją w końcowej fazie kwitnienia:

Brzozowe gałązki na Boże Ciało

W czwartek obchodziliśmy Święto Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa nazywane Bożym Ciałem. To jest święto ruchome - jego data zależy od terminu Wielkanocy w danym roku. Boże Ciało przypada dokładnie 60 dni po Wielkanocy. Zatem, gdy Wielkanoc wypada wcześnie to Boże Ciało mamy w maju i tak było w tym roku.

W czasie święta w każdym kościele celebrowane są procesje do czterech ołtarzy. Procesje odbywają się wokół kościoła. Ołtarze są udekorowane kwiatami i przybrane dopiero co ściętymi, zielonymi drzewami brzozy brodawkowatej (Betula pendula), których gałązki, zaraz po opuszczeniu ołtarza przez kapłana, są obrywane przez wiernych. Dlaczego brzoza i o co chodzi w tym rytuale?  

Dlaczego odłamujemy gałązki brzozowe w czasie procesji Bożego Ciała?

Uczestnicząc w procesji śpiewamy "Od powietrza, głodu, ognia i wojny – zachowaj nas Panie". Uważa się, że zwyczaj odłamywania zielonych gałązek brzozowych, po odwiedzeniu ołtarza przez kapłana, ma swoje źródło w pradawnych wierzeniach jeszcze za czasów przedchrześcijańskich. Gałązki z brzozy zabrane z takiego ołtarza miały mieć niezwykłą i dobroczynną moc. Miały chronić przed burzami, czarami i padaniem złych uroków. Wierzymy w dobroczynne właściwości brzozy zerwanej z ołtarza w Boże Ciało. Wierni zabierają je do domów, aby przyczyniały się urodzaju i strzegły domostwo przed burzami. 

Do dziś mieszkańcy wsi wtykają gałązki brzozowe w ziemię na miedzy, aby zabezpieczały zasiewy przed burzami, klęskami pogodowymi i klęską nieurodzaju. Gałązki przechowywano również przez cały rok włożone za wiszący na ścianie święty obraz, aby chroniły gospodarstwo od pożaru. 

Dlaczego brzoza?

Brzoza w naszej tradycji ludowej była od zawsze postrzegana jako symbol odradzającego się życia, mocy witalnych, nadchodzącej wiosny i pożegnania zimy. Wiązano jej moce z z młodością, czystością, dziewiczością. Przypisywano jej magiczną moc - ciosano brzozowe kołyski dla dzieci, wierząc, że zapewni im to ochronę przed "złymi urokami" i „złym spojrzeniem”. Rózgami brzozowymi odpędzano demony. Sadzono ją na grobach zmarłych za głową zmarłego. Robiono z niej krzyże na cmentarzach, aby bronić nasz żywy świat przed przybyszami zza grobów, bo brzoza jest drzewem dobrym, płaczącym i litościwym, a jej biała kora jest widoczna z daleka. Zielonymi gałązkami brzozy majono dom i całą zagrodę na Zielone Świątki. 

Ja bardzo zawsze się dziwiłem tłumowi rwącemu te gałązki brzozowe z 4 ołtarzy w czasie procesji. Tradycja to tradycja, warto wiedzieć dlaczego. Co sądzicie na ten temat?