środa, 8 listopada 2023

Topola kórnicka

Trzy lata temu zamieściłem wpis o najpopularniejszych topolach w Polsce. Wspomniana tam została między innymi topola kórnicka - bohaterka dzisiejszego artykułu - oznaczona wówczas jako Populus x wilsocarpa, a ja obiecałem częściej pisać o topolach.

Topola kórnicka to mieszaniec topól z sekcji topól wielkolistnych (Populus sect. Leucoides Spach). Topoli wielkolistnej (Populus lasiocarpa Oliv.) oraz topoli Wilsona (Populus wilsonii C.K.Schneid.) była znana dotychczas właśnie pod nazwą Populus ×wilsocarpa S.Bartkowiak et W.Bugała. Jednak zaproponowana w 1978 roku przez Stanisława Bartkowiaka i Władysława Bugałę nazwa, nie spełniała niestety formalnych wymagań (stawianych w tamtym czasie) dotyczących nadawania nazw łacińskich - chodziło o brak łacińskiego opisu mieszańca oraz typu (okazu zielnikowego przedstawiającego opisywany gatunek). Zasady są zasadami.

Ta nieprawidłowa, nazwa Populus ×wilsocarpa była i cały czas jest utożsamiana z topolą kórnicką. Można ją spotkać u nas w arboretach w Kórniku i w Powsinie. Na tabliczkach tam widnieje ta nazwa. 

W 1996 roku panowie Böcker i Koltzenburg zaproponowali trafną nazwę Populus ×kornicensis, ta jednak również nie spełniała formalnych wymagań, a więc mieszaniec ten nie posiadał nadal oficjalnej, poprawnej nazwy łacińskiej.

W 2000 roku Władysław Bugała, w swoim podręczniku “Drzewa i krzewy”, zastosował nazwę Populus ‘Wilsocarpa’ - świadomie więc dał znać, że zaproponowana wcześniej nazwa nie jest do końca prawidłowa.

Jakiś czas później rozpropagowane zostały informacje i materiały od Dr. Zhong-Shuai Zhang’a (State Key Laboratory of Tree Genetics and Breeding, Chinese Academy of Forestry), wskazujące na występowanie w naturze (Chiny, prowincja Hubei) mieszańca topoli wielkolistnej i topoli Wilsona. Najwyższy czas zatem, aby zaproponować i nadać roślinie prawidłową nazwę. Zaproponowana została nazwa za Böcker’em i Koltzenburg’iem, czyli Populus ×kornicensis Böcker & Koltzenburg ex Korbik & Kosiński, która nawiązuje do miejsca, w którym po raz pierwszy mieszaniec ten został otrzymany i opisany, czyli w Arboretum Kórnickim.

Po więcej szczegółów zapraszam do artykułu opublikowanego w Dendrobiology:
Korbik M., Kosiński P. (2023) Revisiting the taxonomy of Populus lasiocarpa × P. wilsonii hybrids.
https://www.idpan.poznan.pl/index.php/content-dendrobiolgy/v90/3407-90-86-94
https://www.idpan.poznan.pl/images/stories/dendrobiology/vol90/denbio090007.pdf

Znaleźć można tam również suplement do publikacji, zawierający fotografie topoli kórnickiej.

Topola kórnicka

Co ciekawe, opisana tam topola kórnicka, została na podstawie okazów rosnących w Polsce w Arboretum Kórnickie, Arboretum Wojsławice, Ogród Botaniczny PAN w Powsinie, Ogród Botaniczny UMCS oraz Arboretum Wirty.

Gratuluję autorom nazwy:
Mateusz Korbik - Katedra Ochrony Środowiska i Dendrologii, Instytut Nauk Ogrodniczych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Piotr Kosiński - Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk; Wydział Rolnictwa, Ogrodnictwa i Bioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.

Wczesną wiosną udało mi się spotkać topolę kórnicką w Powsinie - wyglądała tak:

Topola kórnicka

Topola kórnicka

Topola kórnicka

Topola kórnicka

Topola kórnicka

Topola kórnicka

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz