Korowiny na przedwiośniu - część 1

Okres bezlistny jest dość ciężki w aspekcie rozpoznawania drzew. Identyfikacje można przeprowadzić na podstawie pokroju drzewa, jego korowiny, pędów i rozmieszczenia pąków (czasami dochodzą jeszcze zeschnięte liście z poprzedniego sezonu albo przesuszone owoce). Nie jest to łatwe. Jedynie ciągłe obserwacje uczą nas różnic i cech charakterystycznych dla danego gatunku drzewa.

Długa tegoroczna zima wymusiła na mnie baczne przyglądanie się na bezlistne drzewa. Poniżej korowiny naszych popularnych drzew - tych często spotykanych w parkach. Wierzę, że takie zestawienie okaże się pomocne dla wszystkich początkujących przyrodników.

Wierzba iwa

Platan klonolistny

Olcha czarna

Lipa drobnolistna

Klon zwyczajny

Klon jawor

Kasztanowiec zwyczajny

Grab pospolity

Dąb szypułkowy

Miłorząb

Buk

Brzoza brodawkowata

Bożodrzew

Wkrótce kolejne popularne korowiny.

Kotki leszczyny tureckiej

U leszczyny już od zimy widoczne są kwiaty. Szczególnie te męskie w postaci długich do 12 centymetrów kotków, zebranych po 2 do 6 sztuk w wiązkach.

Zastanawiam się jak duże mrozy są one w stanie wytrzymać aby nie zmarznąć i zawiązać potem orzechy? Niby wszyscy piszą, że jest to roślina mrozoodporna. Ale czy w kontekście przemarzania kwiatów także? Wielokrotnie słyszałem od ogrodników, że leszczyny przemarzły i orzechy nie obrodziły. Niestety w momencie, gdy na kilka dni się ociepliło nastąpił wzrost kwiatostanów męskich a ostatnie duże mrozy  najprawdopodobniej je zmroziły co uniemożliwi wysyp pyłków po ustaniu mrozów. Całe szczęście kwiatostany żeńskie, które są ukryte w pąkach są mniej wrażliwe na duże mrozy. Uszkodzeniom ulegają jedynie wierzchołkowe części czerwonych znamion. Po ustąpieniu mrozów znamiona wznawiają wzrost, tworząc czerwony pędzelek z czarnymi, uszkodzonymi przez mróz, wierzchołkami. Jednakże czerwona, żywa tkanka wydłużonych znamion może przyjąć pyłek na całej swej długości.

Teoretycznie więc straty z powodu takich mrozów powinny być mniejsze niż u drzew pestkowych. Ale wskazane jest sadzenie leszczyn na skalę przemysłową w cieplejszych rejonach Polski. Takie skoki temperatury nie są dla niej korzystne.

Czy tak jest też u leszczyny tureckiej?

Platan klonolistny rozsiewa nasionka

W poszukiwaniu wiosny skorzystałem dziś ze słonecznego ale mroźnego poranka i wybrałem się na spacer do naszego żyrardowskiego parku Dittricha. Postaram się wszystkie te moje obserwacje pokazać w kilku następnych postach. Obawiam się jednak, że nie mam dobrych wiadomości. Wiosny jeszcze nie widać. Bardzo mroźne noce na dobre wystraszyły pączki drzew. Co najgorsze mrozy mogą być teraz powodem dużych strat wśród drzew teraz kwitnących - leszczyny, olchy czy w ogrodnictwie. Ale o tym później.

Dziś skupię się na platanie klonolistnym. Zauważyłem, że jego kuliste owoce przetrzymały całą zimę i dopiero teraz zaczynają się rozpadać. Część z nich utrzymuje się i pęka na gałązkach a inne opadają w całości na ziemię i na śnieg. Nasionka zaopatrzone są w aparat lotny i można je znaleźć nawet kilkaset metrów od drzewa. Niestety platany dość trudno rozmnażają się samoistnie z tych nasionek.

Konklawe a dendrologia

Tym razem Was pewnie zaskoczę. No bo co ma się konklawe do tematyki tego bloga? Też tak myślałem, że nic a tu w mediach słyszę, iż krzesła w Kaplicy Sykstyńskiej wykonane są z drewna wiśniowego. Troszkę mnie to zainteresowało dlaczego.

Otóż jest to drewno twarde, dość trwałe i trudno łupliwe. Rzadko pęka i wypacza się. Od lat jest wykorzystywane do produkcji stylowych mebli ozdobnych i  instrumentów muzycznych.

Obecnie jest niezwykle cenione na rynku podłóg.

Drewno wiśniowe jest czerwonobrązowe, charakteryzuje się delikatnymi słojami w postaci powyginanych, cienkich linii oraz cętek o barwie ciemnej czerwieni. Jest rzadko spotykane na skalę przemysłową. Dość trudno znaleźć stare, wiekowe okazy wiśni i dlatego też jest tak cenne.

Może to jest pomysł dla naszych starych ogrodów? Często stare drzewa się zastępuje nowymi. A drewno idzie zazwyczaj na opał.

Zima wróciła

Już myślałem, że wiosna na dobre zagości w naszych ogrodach a tu od piątku sypie i przykrywa drzewa i krzewy białym puchem. Całe szczęście, że jest śnieg, bo słupek rtęci nocami spada poniżej -5 stopni Celsjusza a ma być jeszcze zimniej.

Tulipanki, które już miały kilka centymetrów muszą poczekać. Oby nie za długo. Sam nie wiem czy zmarzną. Wiosno - gdzie jesteś?

Zwycięzcy konkursu "Rozpoznaj drzewa".

Mam już 6 szczęśliwców, którzy najszybciej podesłali 28 poprawnych odpowiedzi w konkursie, są to:

Agata Przewłocka. 2 minuty 32 sekundy.
Przemysław Kural. 5 minut 24 sekundy.
Wanda Bińkowska. 10 minut 46 sekund.
Mirosław Makowski. 11 minut 11 sekund.
Paweł Bińkowski. 11 minut 38 sekund.
Monika Prusinowska. 45 minut 0 sekund.

BRAWO!!!

Podałem też czasy reakcji. Czyli po jakim czasie od momentu publikacji ostatniego zadania na blogu otrzymałem odpowiedzi. Jak widać ostatnia książka odjechała już po 45 minutach. Ostra rywalizacja :-).

Poruszę też kwestię nierównoczesnej publikacji ostatniego zadania na blogu i na serwisie. Ponieważ nie otrzymałem, żadnej wiadomości z 28 poprawnymi odpowiedziami w ciągu 45 minut od momentu publikacji na serwisie drzewapolski.pl to problem się sam rozwiązał.

Zatem wyniki są ważne i gratuluję wszystkim zwycięzcom. Będę się z Państwem kontaktował w celu wysłania nagród.

Rozwiązania zagadek konkursowych

Jestem mile zaskoczony. Liczba odpowiedzi, które przyszły na konkurs jest trzycyfrowa! Normalnie szok. Rozpocząłem ich sprawdzanie i obawiam się, że dziś nie dam rady ich wszystkich zweryfikować. W każdym razie ciężko pracuję aby nie popełnić pomyłki. Jak tylko będą wyniki to je opublikuję.

Najważniejsze, że wszyscy piszecie, że fantastycznie się bawiliście. Cieszę się, że jest nas tak dużo. I nauczycieli i architektów krajobrazu, leśników, przyrodników czy zwykłych obserwatorów pięknej polskiej flory. Co ważne uznaliście, że takie zabawy są potrzebne. Nauka przez zabawę to jest to. I już czekacie na następną edycję konkursu. Dzięki za miłe e-maile.

Szczególne podziękowania składam uczniom klasy 5-tej z Poznania i ich nauczycielce Pani Marcinkowskiej. Szacun! Sam mam syna w 5-tej klasie ale Wasza wiedza i poświęcenie mogą być dla niego wzorem. Kolejne podziękowania dla uczniów technikum w Skępem. Wypada też bardzo podziękować sponsorowi nagród - MULTICO Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o. oraz wszystkim patronom za nagłośnienie konkursu. Dzięki wszystkim.

Jeśli chodzi o kolejną edycję to marzy mi się taki ogólnopolski konkurs w który zaangażujemy wszystkie szkoły i uczniów przyrody. Może kiedyś.

Teraz już odkrywam karty i podaję rozwiązania wszystkich zagadek konkursowych:

1.   buk pospolity odm. czerwonolistna
2.   magnolia parasolowata
3.   ośnieża karolińska
4.   czeremcha późna, amerykańska
5.   dereń kousa odm. chińska
6.   cis pospolity
7.   daglezja zielona
8.   bożodrzew gruczołkowaty
9.   dąb czerwony
10.  lipa wielkolistna, szerokolistna
11.  kalina koralowa
12.  jarząb Koehnego
13.  dereń właściwy, pospolity
14.  kruszyna pospolita
15.  orzech ajlantolistny
16.  perukowiec podolski odm. 'Royal Purple'
17.  olsza czarna
18.  grab pospolity
19.  stewarcja kameliowata
20.  surmia bignoniowata
21.  wiązowiec zachodni
22.  pigwa pospolita
23.  sumak octowiec odm. strzępolistna
24.  sosna sękata
25.  grujecznik japoński
26.  złotokap pospolity
27.  jesion pensylwański
28.  rokitnik zwyczajny

Oczywiście nie wymagałem aby podać nazwy odmian. Ale je podaję, bo te odmiany nieco różnią się od tradycyjnych form tych drzewek i mogły utrudnić rozpoznanie.

Po przejrzeniu odpowiedzi dam znać jakie najczęściej błędy w identyfikacji zostały popełnione.