Derenie już kwitną

"Mimozami jesień się zaczyna..." śpiewał Czesław Niemen piosenkę autorstwa Juliana Tuwima. Śpiewał o nawłociach, bo tak potocznie nawłocie się nazywa - mimozy polskie. Gdyby ktoś ułożył podobną piosenkę o wiośnie to mogłoby to być "Dereniami wiosna się zaczyna..."

Właśnie derenie rozpoczęły kwitnienie. I są bardzo dobrze widoczne właśnie teraz, gdy inne drzewa są jeszcze uśpione. Oczywiście są wyjątki, ale jakoś tych dereni jest najwięcej i najbardziej rzucają się te żółte plamy kwiatuszków w oczy. Dla tych, którzy ich nie potrafią rozpoznać to idealny moment. Ślicznie jest.

P.S. W tym roku to kwitnienie dereni jest później - o jakieś 2 tygodnie - w stosunku na najwcześniej przychodzącej wiosny. W waszych regionach także?

Co to jest fytoftoroza? Jak chronić iglaki przed fytoftorozą?

Fytoftoroza to stosunkowa nowa choroba w Polsce. Dotyka ona głównie roślin iglastych, jakie mamy w ogrodzie - w tym często spotykane tuje, ale także wrzośce, bukszpany, różaneczniki czy azalie. Za rozwój choroby odpowiadają grzyby Phytophthora cinnamomi i Phytophthora plurivora. Podstawowym objawem wystąpienia tej choroby u roślin iglastych jest matowienie igieł, a następnie ich żółknięcie i zamieranie. W efekcie wydaje się, że konkretne pędy usychają. Pozbycie się porażonych grzybem pędów nie rozwiązuje sprawy, przez co walka z tą chorobą jest niezwykle trudna. Część z nas myśli, że to zwykłe usychanie, a tak nie jest.

Jak sadzić duże drzewa

W dużych ogrodach czasami zachodzi potrzeba zasadzenia dużych drzew. Nie zawsze przecież chcemy czekać latami, aż drzewko stanie się drzewem. A i cienia, kojącej zieleni i czystego powietrza będzie więcej. Chcemy, aby ogród wyglądał od razu tak, jak w katalogu czy artykule branżowym w ogrodniczym magazynie. Czy jesteśmy w stanie zrobić to samodzielnie, bez wynajmowania ekipy ze specjalistycznej firmy? Damy radę. Tak do 5-6 metrów wysokości.

Od czego zacząć sadzenie dużego drzewa?

Duże drzewa w ogrodzie wymagają opracowania pewnej koncepcji, planu czy projektu. Musimy wiedzieć, ile mamy miejsca, jakiego mniej więcej pokroju drzewa potrzebujemy, ile ich będzie. To bardzo ważne. Małe drzewka często kupujemy, bo nam się właśnie spodobało w sklepie czy szkółce (a coraz częściej w sklepie internetowym) i zawsze gdzieś w ogrodzie znajdzie się dla nich miejsce. Z dużym 5-6 metrowym drzewem jest zupełnie inaczej. 

Gdzie kupić duże drzewo?

Coraz więcej krajowych szkółek ma w swojej ofercie duże drzewa. Wystarczy poszukać w sieci ich oferty i znaleźć takie w najbliższej okolicy. To ważne by było to blisko. Nie będziemy przecież jechać z takimi drzewami przez pół Polski. Szkółki oferują naprawdę szeroki asortyment. Ale tu właśnie przyda się nasz projekt, żeby wiedzieć, ile czego potrzebujemy. Nawet jeśli nie znamy się na gatunkach czy odmianach to ktoś nam ze szkółki doradzi. Ale musimy wiedzieć, ile drzewek potrzebujemy, jak wysokich i w które miejsca w ogrodzie je posadzimy. W szkółce ich ilość nas powali, dostaniemy oczopląsu :-). 

Często czekają one na powierzchniach wielu hektarów, równiutko w rządkach. Poprzyczepiane do drutów, aby się nie powywracać. Gatunek po gatunku, odmiana przy odmianie, aby łatwiej było je znaleźć. Moje zdjęcia pochodzą ze szkółki Drewsmol pod Mszczonowem (woj. mazowieckie).

Pielęgnacja skrzydłokwiatu

Jeśli szukasz efektownych roślin doniczkowych, których pielęgnacja nie jest zbyt wymagająca, skrzydłokwiat – nazywany także skrzydłolistem bądź lilią wodną – będzie idealnym rozwiązaniem. Jego nieszablonowe, podłużne kwiaty w kolorze bieli to wyjątkowa dekoracja, która wniesie powiew świeżości do Twojego mieszkania lub biura. Szczególnie teraz w czasie home office.

Leszczyna turecka kwitnie bardzo obficie

Mało miejsca w ogrodniczych mediach poświęca się kwitnieniu leszczyny tureckiej. A to też symbol wiosny, jak dla mnie. Od dobrych tygodni kwiatostany męskie wydłużyły się i napęczniały. Podobnie, jak u naszej leszczyny pospolitej. Widoczny jest jednak inny, bardziej beżowy kolor kotków. Inna też jest korowina - podłużnie spękana. Natomiast kwiatostanów jest jeszcze więcej. Drzewo leszczy tureckiej jest wręcz oblepione kotkami. Uroczy to widok. Macie w waszych miastach i miasteczkach takie leszczyny?

Drzewa Warszawy - przewodnik

Trafiła do mnie pozycja wyjątkowa. Jeśli lubicie słuchać opowiastek, legend, opowieści historycznych, tajemnic sprzed lat, to Stowarzyszenie "Z Siedzibą w Warszawie" wydało właśnie "Drzewa Warszawy przewodnik po wybranych, ważnych drzewach Warszawy". To wyjątkowa pozycja będąca połączeniem spojrzenia na przyrodę, inspirującą fotografię i ciekawie opowiedzianą historię z nutką literatury, jakiej jeszcze nie było. To piękna opowieść o 30 drzewach, ważnych dla lokalnej społeczności i jestestwa samego miasta. To opowieść z duszą.

Jak odróżnić świerk od jodły?

Dla amatora odróżnienie tych 2 iglastych drzew - świerka i jodły jest dość trudne. Chodzi mi o świerka pospolitego i jodłę pospolitą. Inne świerki i jodły spotykane w naszych ogrodach mają więcej cech różniących. Ale damy radę.

Czym różni się świerk pospolity od jodły pospolitej?

Zacznijmy od pokroju. Czyli od sylwetki drzew. Będzie łatwiej prezentując zdjęcie. W Powsinie w arboretum posadzono obok siebie w 2001 roku właśnie świerka (po prawej) i jodłę (po lewej). Wyraźnie widać u świerka łukowato rosnące gałęzie. Zajmuje on też nieco więcej miejsca - bardziej rozrasta się na boki. U jodły za to widać większe zagęstnienie gałązek, które wyprostowane delikatnie wznoszą się ku górze. Świerki rosną do 50 metrów, jodły są zazwyczaj niższe. Na zdjęciu tego nie widać, ale oba drzewa osiągnęły podobną wysokość. U jodły wierzchołek w starszym wieku zaczyna się spłaszczać i tworzy tzw. bocianie gniazdo.

Pokrój świerka i jodły

Łuski - osłonki pąków magnolii

Przedwiośnie to wyśmienity okres aby poobserwować, jak pąki kwiatowe magnolii zaczynają gubić osłonki. To takie grubawe, delikatnie owłosione łuski. Można by napisać: czapki z głów - wiosna idzie. Nie wszystkie magnolie mają jednak takie łuski na pąkach. Ale o tym zrobię kiedyś osobny wpis. Sami zobaczcie:

Kwiaty leszczyny

Leszczyna ma dwa rodzaje, zupełnie inaczej wyglądających, kwiatów. Kwiaty męskie to tzw. kotki. Zgrupowane są po kilka w jednym skupisku, najczęściej 2-4 sztuk. One wiszą na drzewach od jesieni i teraz zaczynają się powiększać, wydłużać, otwierać. Zaczyna się powoli pylenie.

Kwiaty żeńskie leszczyny rozwijają się na krótkopędach. Są malutkie, czerwonawe i chowają się w pąkach. Teraz w czasie kwitnienia zaczynają być widoczne ich błyszczące, krótkie, frędzelkowate czerwone znamiona. Mamy przedwiośnie.

Drzewa, ciąg Fibonacciego i złota proporcja

Dziś wpis edukacyjno rozrywkowy o ciągu Fibonacciego i złotej proporcji w przyrodzie. Tak zwany ciąg Fibonacciego odkrył matematyk Leonardo z Pizzy w 1202 roku. Zwany Fibonaccim, gdyż taki zyskał przydomek po ojcu (syn Bonaccia). Opisał go w dziele Księga rachunków (Liber abbaci). Pomogły mu w tym króliki. Obserwował, jak rozwija i powiększa się jego stadko. Jako matematyk założył, że jeśli ma parkę młodych królików (samca i samicę) w pierwszym miesiącu to one dorastają w kolejnym miesiącu i już w trzecim miesiącu są w stanie wydać potomstwo - załóżmy, że znów parę (samca i samicę). Tworzy nam się model matematyczny. Każda młoda para jest w stanie po 2 miesiącach od narodzin począć nową parę, a dorosła para królików rozmnaża się potem co miesiąc. Po kilku miesiącach mamy już niezłe stadko. 

Liczby par królików w ciągu Fibonacciego

Początkowo mamy 1 parę. Po miesiącu nadal 1 parę - już dojrzałą. Po 2 miesiącach są już 2 pary - stara i młoda. Po 3 miesiącach stara ma kolejną młodą, pierwsza młoda para dojrzewa. Zatem mamy 3 pary. Policzmy jeszcze jeden miesiąc dalej. Stara para ma już kolejną parę. Pierwsza młoda para już ma potomstwo. Doszły zatem 2 pary więc w sumie mamy 5 par. I tak dalej, i tak dalej... W tym miejscu przerywam metodę opisową a przedstawię metodę dużo prostszą - obliczeniową. Otóż okazuje się, że w każdym kolejnym miesiącu liczba par królików równa jest sumie liczb par królików z dwóch poprzednich miesięcy. Tak powstaje właśnie słynny ciąg Fibonacciego. Zobaczcie:

1
1
2 = 1+1
3 = 2+1
5 = 3+2
8 = 5+3
13 = 8+5
21 = 13+8
34 = 21+13
55 = 34+21
89 = 55+34
itd. 

W sumie wystarczy zapamiętać początek ciągu, a kolejne wartości bardzo łatwo wyliczyć. Niestety nie ma wzoru na wyliczenie dokładnie n-tego wyrazu Fn za pomocą liczb całkowitych. Są nieco skomplikowane wzory, których tu nie będę teraz przytaczał, ale do nich wrócę później.

Ciąg Fibonacciego w świecie roślin 

Ilustracja z B. Kordiemski "Rozrywki matematyczne"