Sosna himalajska

Sosna himalajska nie gościła jeszcze na moim blogu w dedykowanym wpisie. W sumie to rzadko ją spotykałem. Aż do dzisiejszego spaceru. Okazało się, że rośnie w jednym z przydomowych ogródków w mojej okolicy! I tak się przydarzyło, że ją właśnie odkryłem. A co ciekawe, to spotkane drzew jest dość wiekowe i posiadało już szyszki. I miało z 6 metrów wysokości. A to gość z daleka - pochodzi z terenów Himalajów.

Sosna himalajska

Sosna himalajska (Pinus griffithii, Pinus wallichiana) to dość charakterystyczna z sosen. Mimo, że generalnie drzewa iglaste się dużo trudniej rozpoznaje niż drzewa liściaste. Ta ma 5 igieł w pęczku - nasze sosny zwyczajna i czarna mają po 2 igły. Ale nie to jest najistotniejsze, gdyż sosen 5-igłowych spotyka się u nas więcej. Cechą charakterystyczną jest miotełkowe skupienie igieł na gałązkach oraz to, że igły są zwieszone i zgięte (nazywa się to zgięciem kolankowatym). Szyszki ma podobne do często spotykanej u nas innej sosny 5-igłowej - sosny wejmutki. Jednak są one większe, szersze, bardziej skupione, z nierozchylonymi łuskami. Prawie zawsze pokryte żywiczym naciekiem. 

Drzewo jest bardzo dekoracyjne. Warto zapewnić mu więcej miejsca. Niestety w młodości może przemarzać. Teoria mówi o granicy wytrzymałości przy spadku temperatury poniżej -18°C. Warto zapewnić mu osłonięte stanowisko.

Jesień czy wiosna - kwitną kasztanowce

Kilka słonecznych dni z wyższą temperaturą oraz cieplejszych nocy i pod koniec października ponownie zakwitły kasztanowce. To jeden z późniejszych terminów, podczas prowadzonych przeze mnie od lat, obserwacji. Kasztanowce kwitły często pod koniec września i na początku października ale w tym roku to już prawie listopad. Ciekawostka czy kolejna oznaka ocieplenia klimatu? 

Spotkaliście w swoich okolicach?

Spadają orzechy czarne

Dużo później, niż u naszego orzecha włoskiego, spadają owoce z drzew orzecha czarnego. Dziś takie mnie "zaatakowały" -> stąd i te zdjęcia i wpis.

Owoce są zielonożółte, większe, cięższe i w grubszych łupinach, o zupełnie innej strukturze. Łupiny nie otwierają się na gałązkach. Może czasami delikatnie pękają, ale sam orzech pozostaje w łupinie nawet po opadnięciu. Tak naprawdę, to ciężko go, w czystej formie, stamtąd wydobyć. Po rozkrojeniu mięsistej, gąbczastej łupiny pojawia się orzech ale w śliskiej, brązowawej, mięsistej, ściśle przylegającej ochronnej otoczce. Ona brudzi dłonie na brązowo. Dopiero po jej zeskrobaniu dostajemy się do orzecha. Sam orzech dużo twardszy - zwykły dziadek do orzechów nie daje rady go rozłupać. Nieco większy i w skorupie rzeźbionej nieco inaczej. Skorupa przypomina raczej kamień niż orzecha.

Szczęślin późny - rzadkości dendrologiczne cz.15

Szczęślin późny zwany trójdzielnym (Clerodendrum trichotomum) zaskoczył mnie podczas ostatniej wizyty w arboretum w Rogowie. Kwitł pod koniec października! To rzadkość u nas, nie do końca odporna na nasze warunki klimatyczne. Może przemarzać, ale dobrze się regeneruje. Młode rośliny trzeba okrywać. Trzeba go sadzić na osłoniętych, ciepłych stanowiskach. Ale skoro tam ładnie rósł, więc i w naszych ogrodach też może.

Szczęślin późny to drzewo do 2,5 metra wysokości. Często rośnie w formie krzaczastej. A ponieważ dobrze znosi cięcie to nadaje się i na żywopłoty (ale raczej nie u nas). Pochodzi z Chin i Japonii. Gałązki ma luźno rosnące i delikatnie zwisające. Liście średniej wielkości, jasnozielone, eliptyczne z wydłużonym wierzchołkiem, czasami podłużnie sercowate. Osiągają do 20 cm. Na początku jesieni pojawiają się kwiaty skupione w sterczących, długich wiechach. Pąki różowawe, z których po otwarciu pojawiają się białe, 2-3 cm kwiaty. Kielichy z różowymi żeberkami. Całość wygląda bajkowo.

W cieplejszych rejonach Polski jest szansa na pojawienie się owoców. Wyglądają uroczo. Są to kuleczki w kolorze granatowo-fioletowym (takie jagody), z okalającymi je czerwonymi płatkami w kształcie gwiazdy z pięcioma ramionami. Niczym małe słoneczka w specyficznym ubarwieniu. Rewelacyjne. Owoce długo utrzymują się na gałązkach. 

Niestety nie spotkałem jeszcze owocującego szczęślinu trójdzielnego. Polecam sprawdzić na zagranicznych serwisach internetowych, jak wyglądają te owoce. A może ktoś ma takiego owocującego w ogródku i pochwali się nim i podeśle zdjęcia? Zapraszam.

P.S. 3 lata później w 2 różnych ogrodach botanicznych natknąłem się na owocujące szczęśliny późne.

Wiąz szypułkowy - złoto albo purpura?

Typowy wiąz szypułkowy pod koniec października, a czasami już od połowy tego miesiąca, przebarwia się na żółto i złoto. Niekiedy można trafić na odmianę "Colorans", która przywdziewa jesienią zupełnie inne szaty. Podręczniki do dendrologii piszą o liściach czerwieniejących. Jeśli wiąz szypułkowy, który spotkałem to "Colorans" to stwierdzam, że są to odcienie purpury, a nie czerwieni. Kolor jest powalający. Sami zobaczcie :-).

Jawor - złoty akcent parkowej jesieni

Dziś jedno z piękniejszych drzew parkowych jesieni. Klon jawor tak przykuł moją uwagę podczas spaceru, że muszę poświęcić mu ten wpis. Idealna pora - właśnie jest w szczycie przebarwień. 

Wcześniej raczej nie zauważalny. Jawor nie imponuje kwiatami, owoce - skrzydlaki może i w dużych skupiskach, ale to nie kasztany, orzechy czy żołędzie. Liście też takie klonowe, typowe. Ale teraz jesienią wychodzi na pierwszy plan. Lśni złotymi szatami, jak mało które drzewo na skwerach i w parkach. Na zdjęciach ładnie widać, jak nowy, złoty kolor rozchodzi się od brzegów i nerwów do pozostałych części liścia. Urokliwe.

Macie jawora w parkach?

Jesień 2020 - arboretum Rogów - przebarwienia drzew

Ciężki to rok. Trudny dla każdego. Wprowadzane ograniczenia, związane z pandemią koronawirusa, nie pozwalają na dłuższe wojaże. Lepiej #zostaćwdomu. Ja postanowiłem wykorzystać piątek i wybrałem się, chyba w ostatnim dobrym momencie, na koncert przebarwień liści drzew do pobliskiego arboretum w Rogowie. Wszystkich, którzy nie mogą sobie pozwolić na taką wycieczkę zapraszam na moją fotorelację.

Jak było? Nie dopisała pogoda, poranek wilgotny ale w miarę ciepły, jak na końcówkę października. Było pochmurno, brakło słońca. Nie wychyliło się nawet na moment. Ale nie było źle. Na długi spacer nawet przyjemnie. Ważne, że nie padało i nie wiało. Zatem zdjęcia można było popstrykać. I się udały :-) Ale nie mi to oceniać - zostawcie komentarz. Zachwycają klony, orzeszniki, dęby, kaliny, ostrokrzewy, hortensje, tulipanowiec, niektóre magnolie, derenie, trzmieliny, strączyny, urodliny, ośnieże, sosny i modrzewie.

Jesień w arboretum

Szary nalot na liściach - mączniak prawdziwy

Często pod koniec lata i na początku jesieni na liściach drzew i krzewów pojawia się szary nalot. To nie jest pył, brud czy pochłanianie zanieczyszczonego powietrza. Tego nie da się zdmuchnąć, tego nie da się zmyć. Jest jak bielactwo i czasami nazywa się bielactwem roślin, a inaczej, atakiem grzyba zwanego mączniakiem prawdziwym. Mączniak prawdziwy, w odróżnieniu od innych chorób grzybowych, do rozwoju wcale nie potrzebuje długich okresów z deszczem. Atakuje nawet w suche okresy. Jego sprzymierzeńcem jest, rozsiewający zarodniki grzyba, wiatr.

Mączniak prawdziwy atakuje najczęściej liście i pędy. Na roślinie pojawia się mączny nalot. Liście nieco się deformują. Proces fotosyntezy zostaje przystopowany. Często porażone liście opadają ale nie zawsze się tak dzieje. Rośliny dość długo potrafią się bronić. W każdym razie są osłabione i mniej odporne na wpływ niekorzystnych warunków - mrozu, suszy, braku właściwych substancji pokarmowych, ataku szkodników...

Teoria mówi, że aby ograniczyć atak choroby grzybowej należy usuwać zaatakowane drzewa. Ja bym tak rygorystycznie nie podchodził do tego. Warto spróbować podziałać specjalistycznymi preparatami chemicznymi. I najlepiej pryskać od razu po zauważeniu mączniaka. Bez naszej reakcji ataki będą się powtarzać co sezon. Co ciekawe, mączniak wybiera sobie kilka gatunków - inne jakby są na niego odporne. Widywałem go już na dębach, orzechach, magnoliach, katalpach, klonach czy karaganach. Zwalczajmy tego grzyba - nie dość, że jest szkodliwy to szpeci i bardzo osłabia drzewa i krzewy.

Wierzba iwa - jesienne przebarwienia

Drzewa najczęściej kojarzymy z okresem związanym z ich najpiękniejszymi epizodami. I tak lilaki (bzy) z majowym kwitnieniem, kasztanowce z maturami albo wrześniowym zbieraniem owoców i robieniem ludzików, magnolie z kwietniowym kwitnieniem, lipy ze zbieraniem kwiatostanów w lipcu, czereśnie z czerwcowym owocowaniem, oczary z zimowym kwitnieniem... I takich przykładów można podać bardzo dużo. Ale z drugiej strony, czy wiemy, co się z nimi dzieje w pozostałym okresie? Czy wiemy, jak kwitną dęby tworząc takie dorodne i duże żołędzie? Jak owocuje dawidia, która ma tak śliczne chusteczkowe kwiaty? Jak się przebarwiają czeremchy? Jakie pąki ma dereń?

Dziś taki lekki przykład z tego podwórka. Wierzba iwa to wczesnowiosenne bazie zwane kotkami. Stroiki na Wielkanoc. A jak wygląda teraz? Pięknie rdzewieją jej liście. Czasami żółkną i brązowieją - w tym roku jakby mniej. W każdym razie pięknie komponują się z nabrzmiałymi pączkami. Kilka ciepłych dni i te baźki by się otworzyły. 

Warto poznać drzewa w różnych porach roku. Chociaż te popularne.