Ma coś w sobie wierzba iwa takiego, że chce się przystanąć i popodziwiać. Teraz, gdy kończy kwitnienie, jak i miesiąc wcześniej, gdy wypuszczała swoje baźki. Iwy są wiosną widoczne z daleka. Zanim zakwitną magnolie, ich kwiaty są największe z drzew wcześnie kwitnących. Oto fotoefekty mojego podziwiania:
Wiąz szypułkowy to popularne duże drzewo. Często występuje w naszych miastach. Najczęściej ze wszystkich wiązów. Rozpoczął właśnie kwitnienie. Dość niepozorne. Jego kwiaty nie rzucają się w oczy. Ba, nawet myślę, że przez wielu są niezauważane. Zwisają na długich szypułkach - stąd nazwa tego drzewa. Kwiaty mają fioletowe pylniki i białe znamiona, brzeg okwiatu orzęsiony. Z daleka wyglądają na brązowawe.
Mamutowiec olbrzymi (Sequoiadendron giganteum) to rzadkość w Polsce. Myślę, że liczba dużych okazów tych drzew u nas zamyka się w kilkudziesięciu sztukach. To drzewo nie przetrzymuje naszych mroźnych zim. Większość okazów rośnie w pasie zachodniej części kraju, gdzie klimat jest łagodniejszy.
Takim przykładem drzewa mamutowca, które nie wytrzymało naszych ostrych zim jest olbrzymi okaz z arboretum w Glinnej. Kluczowa była bardzo surowa zima na przełomie 1986/87, kiedy temperatura spadła do -300 C. Korzenie drzewa dodatkowo były silnie zainfekowane przez opieńkę miodową, co miało duży wpływ na osłabienie jego żywotności i wymarznięcie drzewa. Mamutowiec ten miał 142 cm pierśnicy i 40 m wysokości.Wow, nieprawdaż?
Mamutowiec olbrzymi występuje na zachodnich stokach gór Sierra Nevada w Kalifornii, na wysokościach od 900 do 2670 m n. p. m.. Mamutowce dożywają wieku nawet 3500 lat. Gigantyczne okazy osiągają tam do 100 metrów wysokości i średnicy pnia do 9 metrów. W Kalifornii, w Parku Narodowym Sekwoi, pozostały ślady po pniach drzew ściętych w XIX wieku o średnicy 12 metrów i szacowanej wysokości 135 metrów! Do Europy mamutowca sprowadzono w 1852-1853 roku.
Aktualnie największy mamutowiec olbrzymi w Polsce rośnie w Brwicach (gm. Chojna, województwo zachodniopomorskie, powiat gryfiński). Prawie wszystkie wiekowe mamutowce w Polsce uprawiane od 1858 roku (przykład z arboretum w Kórniku) zmarzły podczas surowych zim 1928/29 i 1939/40 lub jeszcze wcześniej. Pozostało tylko jedno drzewo właśnie w Brwiach koło Chojny, które w wieku ponad 125 lat ma 110 cm pierśnicy i 28 metrów wysokości (zasadzone było prawdopodobnie w 1895 roku ). W Polsce rośnie natomiast co najmniej kilkanaście drzew posadzonych po 1950 roku. Między innymi są to mamutowce w Gdańsku Oliwie, Wojsławicach, Przelewicach i Książu.
Dziś pokażę, jak piękny okaz mamutowca rośnie przy zamku Książ w Wałbrzychu. Tak naprawdę rosną tam 2 drzewa, aczkolwiek do jednego z nich jest łatwiejszy dostęp. Wspólną cechą obu tych mamutowców jest posiadanie dolnych gałęzi. Gałęzie rosną od samej ziemi. Zarówno mamutowiec w Glinnej, jak i olbrzym z Brwic nie posiadają/nie posiadały dolnych gałęzi. Obserwacja igieł była bardzo utrudniona. Tu jest inaczej i możemy z bliska podziwiać igły tego drzewa. Szyszek nie stwierdziłem podczas marcowej wycieczki.
Większy z mamutowców - ten na dziedzińcu zamku - ma 250 cm obwodu i wysokość 20 metrów. Drugi rosnący przy murach ma obwód 192 cm i wysokość około 18 metrów. Oba mają nieco ponad 40 lat. Posiadają piękny, dostojny, stożkowy pokrój. Szkoda tylko, że przechadzający się tam turyści nie zdają sobie sprawy z jaką egzotyką mają do czynienia. Drzewo jest oznaczone tabliczką, ale kto wie w ogóle o co chodzi? Szkoda.
Postanowiłem wykorzystać nagłe ocieplenie i pojechałem do arboretum w Rogowie. Zazwyczaj zaczynam tam jeździć od końca kwietnia, gdy rozpoczynają kwitnąć magnolie, a kończę moje wypady pod koniec października w czasie super przebarwień liści.
Tym razem aura sprawiła, że zaryzykowałem bardzo wczesny wypad. I nie żałuję - naprawdę wizyta w pierwszych dniach wiosny pozwala odkryć gatunki i odmiany, które w czasie pełnego ulistnienia są mniej widoczne. I to dla osoby, która bywa tam kilka razy w roku. Dzieje się już dużo i 4 godziny spacerów okazały się za krótko na pełne zwiedzanie tego bardzo rozległego arboretum. Szczerze polecam.
Kilka dni temu pokazałem pąki topoli białej i topoli szarej. Dziś pokażę, jak kończy już kwitnienie topola osika. To najwczęsniej kwitnąca topola. Kotek kwiatowych na dużym drzewie bywa zatrzęsienie. Trudno jest jednak spotkać taki okaz, aby miał nisko gałązki i aby zrobić ładne zdjęcia w zbliżeniu. Dziś się udało. Oto osika i jej jedwabisto owłosione, długie kwiatostany:
Pomimo, że drzewa jeszcze nie wypuściły liści, a tylko nieliczne, te pierwsze, kwitną, to myliłby się ten, który stwierdziłby, że jeszcze niewiele dzieje się u naszych kolosów. Bo nawet u tych olbrzymów widoczne są już zmiany w pąkach. Dziś pokażę, jak to wygląda u naprawdę okazałego drzewa, jakim jest skrzydłorzech kaukaski. Rośnie ich w Polsce naprawdę dużo. Mój pierwszy wpis o skrzydłorzechu zamieszczony ponad 10 lat temu wywołał falę komentarzy i maili z miejscami, gdzie to drzewo można w Polsce spotkać. Byłem pod wrażeniem.
Ja też mam kilka takich miejsc, gdzie obserwuję, jak zmienia się i rozwija ten gatunek drzewa przez cały rok. Na przedwiośniu i wczesną wiosną można obserwować jego pędy, blizny liściowe po zgubionych dużych liściach, no i oczywiście pąki. A ma on pąki bardzo wyjątkowe i charakterystyczne. To jedno z tych drzew, które nawet amator rozpozna po samych pąkach. Jeśli oczywiście wie, jak dokładnie one wyglądają i te kształty zapamięta.
Warto się przyjrzeć. W drukowanych atlasach drzew rzadko się pojawiają rysunki czy zdjęcia pąków tego najpopularniejszego u nas skrzydłorzecha. Najważniejsza ich cecha - nie posiadają łusek ochronnych. Są wydłużone, rdzawo-brązowawe, umieszczone na takich jakby trzonkach. Naprawdę specyficzne i urokliwe. Pędy natomiast oliwkowo-zielone z licznymi, drobnymi, jasnymi przetchlinkami. Na zdjęciach ładnie również widać sercowate blizny liściowe z trzema małymi, okrągłymi kanalikami.
Jeszcze jedno - pierwsze 4 zdjęcia są sprzed 3 tygodni - nie widać na nich jeszcze kwiatostanów. Na kolejnych, najświeższych zdjęciach już się pojawiają, brązowawe, walcowate kotki. Wiosna napiera.
