Koelreuteria bipinnata - rzadkości dendrologiczne cz.34

Wiele razy już pisałem o roztrzeplinie wiechowatym (Koelreuteria paniculata). Okazuje się, że w Polsce można sadzić jego kuzyna z południowo-zachodnich Chin. Dziś przedstawiam Koelreuteria bipinnata. Niestety nie ma on jeszcze polskiej nazwy gatunkowej. Ponieważ jednak jego nazwa łacińska wskazuje na podwójnie pierzaste liście (pinnata = pierzasty) to można by go nazwać roztrzeplinem podwójniepierzastym. Te liście to wyjątkowa cecha. One są naprawdę duże i wskazują, że mamy do czynienia z egzotyczną rośliną. Roztrzeplin ten jest wysokim drzewem o smukłym pokroju. Inaczej niż jego wiechowaty kuzyn. 

Koelreuteria bipinnata ma natomiast bardzo podobne kwiaty. Owoce jednak się bardzo różnią - mają mniej zaokrąglony kształt i są silniej podzielone klapki z widocznymi podziałkami. Są bardziej nieregularne i nie tak nadmuchane. Młode torebki mają piękny, różowofioletowy kolor, pięknie kontrastując z rozpoczynającymi jesienią swoje żółte przebarwienia liśćmi. Ja jeszcze tego jesiennego owocowania nie spotkałem. Na razie mam tylko zdjęcia z fazy kwitnienia Koelreuteria bipinnata. 

Leszczyna pośrednia "Władysław Bugała"

Leszczyna pośrednia (Corylus ×colurnoides) tylko raz gościła na moim blogu. Spotkałem ją w zeszłym roku w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie. Jest to mieszaniec naszej leszczyny pospolitej i leszczyny tureckiej czasami widywanej w starszych parkach. 

Teraz spotkałem w arboretum Wirty jej odmianę "Władysław Bugała" - to drzewko ma tam dopiero 15 lat. Odmiana ma purpurowe liście, gdyż powstała jako mieszaniec z purpurowolistną odmianą leszczyny pospolitej (Corylus avellana 'Fuscorubra'). Cechują ją nie tylko purpurowe liście ale też spękana korowina - charakterystyczna dla leszczyny tureckiej. Latem purpurowe są tylko młode liście, pozostałe są zielonkawe. Teraz głównie po owocach i ich osłonkach widać, że mamy do czynienia z odmianą o purpurowych cechach. Warto jeszcze zwrócić uwagę, że odmiana owocuje dość obficie, a owoców na jednym węźle potrafi być prawie do 10 sztuk.

Nazwa odmiany została nadana dla uczczenia profesora Władysława Bugały, który był opiekunem naukowym arboretum w Wirtach w latach 1983-2007. Jego rękę i zmysł dendrologiczny dobrze widać w doborze tamtejszej kolekcji - na dniach pokażę fotorelację z wycieczki do tego miejsca.

Teraz kilka zdjęć z końcówki lipca. Tak prezentuje się leszczyna pośrednia "Władysław Bugała":

Orzech pośredni (Juglans x intermedia) - rzadkości dendrologiczne cz.33

Opisując różne rodzaje i gatunki orzechów rosnących w Polsce napisałem kiedyś, że nie posiadam jeszcze w kolekcji orzecha pośredniego. Orzech pośredni (Juglans x intermedia) to mieszaniec orzecha włoskiego (Juglans regia) i orzecha czarnego (Juglans nigra). Jedyny jego okaz w Polsce rośnie w arboretum Wirty. Ciekawostka na skalę kraju. Byłem tam w ten weekend :-).

Drzewo to wykazuje cechy obojga rodziców. Orzech pośredni rozmiarowo rośnie większy niż orzech włoski. Liście ma podobne kształtem do liści orzecha włoskiego. Są większe, złożone i składają się z 9-11 listków. Brzeg listków jednak jest drobno piłkowany, jak ma to miejsce u orzecha czarnego. Owoce w skorupach podobne do orzechów włoskich ale pachną cytrusami, jak orzechy orzecha czarnego. 

Z tego co się dowiedziałem cały czas trwają próby jego rozmnożenia. Niestety bez powodzenia. Wirty najprawdopodobniej posiadają jedyny taki okaz na skalę kraju! Drzewo jest duże i wiekowe. 

Na zdjęciach udało mi się uchwycić owoc - dojrzewającego jeszcze orzecha w łupinie.

Lipa wonna kwitnie pod koniec lipca

Lipa wonna (Tilia insularis) to cenny pożytek dla pszczół. Szczególnie, że kwitnie od połowy lipca, gdy znane nam lipy już przekwitły. Drzewo kwitnie bardzo obficie. Kwitnienie trwa ze 2 tygodnie.

Mimo, że pochodzi z dalekiej koreańskiej wyspy Ullung Do (tej samej, gdzie odkryto nowy gatunek choiny i skąd pochodzi jarząb Dodong) to z powodzeniem można ją u nas sadzić. Kwiaty ma dość duże i bardzo intensywnie pachnące. Wabią całe masy pszczół i innych zapylaczy. 

Lipa wonna ma liście, podobne do liści lipy drobnolistnej lecz nieco większe. Osiągają z ogonkiem 12 cm długości i 7 cm szerokości. Brzeg piłkowany a wierzchołek wydłużony.

Tak kwitnie aktualnie lipa wonna:

Ogród Botaniczny w Gołubiu

Ogród Botaniczny w Gołubiu to kolejne piękne zielone miejsce na mapie Polski. Ogród ten został założony w 1971 roku. Pierwotnie było to ogród ozdobny, który utworzono obok zabudowań gospodarskich. Taki sposób użytkowania trwał od 1935 do 1971 roku. Jednak stale powiększająca się liczba gatunków i usystematyzowanie kolekcji doprowadziły do ukształtowania się ogrodu o charakterze botanicznym. W latach 2010-2019 ogród stopniowo powiększał swoją powierzchnię, która aktualnie wynosi 3,68 ha. W 2015 roku udostępniono do zwiedzania nowe Arboretum z platformą widokową. Niech jednak ta mała powierzchnia nas nie zwiedzie. Kolekcja Gołubieńskiego Ogrodu Botanicznego liczy już 7000 gatunków i odmian roślin z różnych stref klimatycznych świata, w tym 300 gatunków prawnie chronionych. 

Jest co oglądać - na przejście i dokładne przejrzenie całej kolekcji warto zarezerwować min. 2-3 godziny. Znajdziecie tam wiele rzadkości dendrologicznych. Ja byłem pod dużym wrażeniem, wiele z tych roślin spotkałem po raz pierwszy. Niektóre odmiany zaskoczą was swoimi rozmiarami i kształtami.

Wejście do Ogrodu Botanicznego w Gołubiu


Ogród Botaniczny w Gołubiu


Ogród Botaniczny w Gołubiu


Ogród Botaniczny w Gołubiu - podział na sekcje

Jarząb nieszpułkowy z polskich gór

Jarząb nieszpułkowy (Sorbus chamaemespilus) spotkać można tylko w górach Środkowej Europy. U nas w Tatrach Wysokich i Zachodnich rośnie raptem kilkadziesiąt drzewek, a może nawet mniej. On osiąga u nas północną granicę swojego zasięgu geograficznego. Poza górami występuje tylko w kilku kolekcjach dendrologicznych. 

To rzadkość, gatunek zagrożony wyginięciem. Warto go poznać, aby mieć świadomość, jak on wygląda i nie dotykać, nie zrywać owoców. Chronić przed dewastacją.

W tym czasie dojrzewają jego okrągławe, delikatnie elipsoidalne owoce. One dorosną do 1-1,5 cm długości. Na razie są jeszcze zielone, a za miesiąc dostaną czerwonej barwy. Warto zaznaczyć, że jarząb nieszpułkowy ma pojedyncze, dość duże, wąskoeliptyczne, nieco skórzaste liście.

Niestety nie udało mi się spotkać jarzębu nieszpułkowego w czasie kwitnienia. Jest ono wyjątkowe, gdyż drzewo kwitnie na różowoczerwono! Rzadki to widok u jarzębów.

Spotkał go ktoś w naszych Tatrach? Za miesiąc pokażę jego wybarwione owoce.

Brzoza Maksymowicza latem

Brzoza Maksymowicza (Betula maximowicziana) latem ma liście o 2 kolorach. Te pierwsze, dopiero co powstające, są delikatnie czerwonawe. Po pewnym czasie dopiero stają się zielone. Latem też ładnie widać na brzegu podwójne piłkowanie z lekko wygiętymi, ostrymi ząbkami.

To jedna z piękniejszych brzóz o dużych, dekoracyjnych liściach. Nie nadaje się jednak do małych ogrodów, bo to dość duże drzewo będzie.