Pędy i pąki cz.1

Zima to dobry czas aby przyjrzeć się pędom i pąkom drzew. Eksperci dendrologii potrafią rozpoznawać drzewa właśnie po pąkach, pędach, korowinie i pokroju. W czasie zimy nic innego nam nie pomoże w identyfikacji. Praca ta jest jednak bardzo trudna, wymaga poświęceń i wielu doświadczeń.

Pąki mogą różnić się kolorem, kształtem, ułożeniem na pędzie, wielkością i liczbą łusek. Dziś pierwsza część pędów i pąków popularnych u nas drzew:

Magnolia


Klon jawor


Wierzba


Lipa


Bożodrzew


Platan


Klon zwyczajny


Perukowiec


Kasztanowiec


Jesion pensylwański


Jesion wyniosły


Olcha


Klon jesionolistny


Robinia


Orzech włoski


Brzoza


Sumak


Jarząb japoński


Buk pospolity

Drzewa i mikoryza

Mikoryza to, jak ogólnie wiadomo, zjawisko współżycia korzeni lub innych organów lub nasion roślin naczyniowych z grzybami. Taka symbioza daje obu gatunkom wzajemne korzyści. Polegają one na obustronnej wymianie substancji odżywczych. Rośliny mają lepszy dostęp do wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych, ale także do substancji regulujących ich wzrost i rozwój, które produkuje grzyb. Grzyb zaś korzysta z produktu fotosyntezy roślin – glukozy.

Wśród drzew leśnych mikoryza jest dość powszechnym zjawiskiem. Niektóre grzyby specjalizują się w wyborze określonego gatunku drzewa. I tak najbardziej popularne mikoryzy to:

• maślak zwyczajny i sosna pospolita oraz modrzew;
• koźlarz i brzoza brodawkowata;
• borowik i sosna pospolita, buk zwyczajny, dąb szypułkowy, oraz grab pospolity;
• mleczaj rydz i sosna pospolita, kosodrzewina i świerk pospolity;
• gąska i sosna pospolita;
• pieprznik jadalny (kurka) i sosna pospolita oraz świerk pospolity oraz dąb szypułkowy, buk zwyczajny grab pospolity.

Będąc wczoraj na spacerze dostrzegłem grzyby na lipie drobnolistnej. Warto jeszcze dodać, że mamy koniec stycznia i mróz poniżej 10 stopni. A grzyby rosły na wysokości 2 metrów. Ciekawostka nieprawdaż?







Czy to mikoryza czy pasożytnictwo?

Metasekwoja chińska

To śliczne drzewo iglaste. U nas do 30 metrów wysokości. W swoje ojczyźnie, w Chinach (pogranicze Syczuanu i Hubei) jeszcze wyżej - nawet do 50 metrów. To bardzo długowieczne drzewo. W literaturze i sieci można znaleźć dowody na 2000 lat życia niektórych drzew!

Metasekwoja to żywa skamielina. Drzewo to żyło, podobnie jak częściej u nas spotykany miłorząb, w dawnej przeszłości i przetrwało do dziś. Czasami odciski gałązek metasekwoi odnajdywano na kawałkach węgla brunatnego powstałego w okresie trzeciorzędu. Uznawano ją za gatunek wymarły aż do 1941 roku. Odkrycia dokonali w 1944 r. leśniczy Tsang Wang do Nankinu i dr W. C. Cheng. W 1946 roku w rejon naturalnego występowania metasekwoi wyruszyli naukowcy finansowani przez USA. Zebrano nasiona, które rozesłano do ogrodów botanicznych w Stanach Zjednoczonych i Europie. W 1948 roku z Londynu dotarły do Polski pierwsze nasiona. Otrzymane potem siewki posadzono w Krakowie, Warszawie oraz Kórniku.

Metasekwoję można rozmnażać wegetatywnie albo przez sadzonki zdrewniałe pobierane zimą lub wczesną wiosną albo półzdrewniałe — przygotowane w lecie. Z tych półzdrewniałych otrzymuje się lepsze jakościowo sadzonki. Co najważniejsze rośliny otrzymane z sadzonek mogą być sadzone w gruncie bez okrycia. Metasekwoję można rozmnażać też z nasion ale takie sadzonki są nieodporne na przemarzanie nawet do 4 roku.

Drzewo ma bardzo delikatne i spłaszczone igły, które opadają na jesieni. Przebarwiają się na kolor miedziany. Rośnie bardzo szybko. Jest drugim po modrzewiu najszybciej rosnącym przedstawicielem nagozalążkowych w Polsce. Niestety u nas rzadko kwitnie i ciężko spotkać szyszki metasekwoi.

Piękne okazy metasekwoi można podziwiać w Powsinie, Łazienkach, Żelazowej Woli czy w Parku Skaryszewskim.

Szyszki daglezji

Daglezja ma bardzo charakterystyczne szyszki. Początkowo zielonkawe a na jesieni brązowe i rude. Ale nie kolor jest tu kluczowy a trójzębne, dość długie łuski. Takie jak broń Posejdona. I co warte odnotowania świętym drzewem tego boga mórz była sosna a od niej już blisko do daglezji, gdyż oba drzewa należą do jednej rodziny sosnowatych.

Szyszki utrzymują się na drzewie całą zimę aż do wiosny.

Ośnieża karolińska jesienią

Jesienią pięknie wyglądają owoce ośnieży. U nas głównie ośnieży karolińskiej i większej od niej ośnieży drzewiastej. Owoce te to oskrzydlone, zielonożółte torebki zwisające na długich ogonkach. Co ciekawe drzewko rodzi ich setki, wręcz tysiące. Owoce są często zawiązywane i rosną blisko siebie.

Magnolia parasolowata

Magnolie pięknie kwitną wiosną. Ale późną jesienią też mają swój urok. Chodzi mi o ich owoce. Szczególnie urodziwa jest magnolia parasolowata. To duże drzewo z Ameryki Północnej dorastające do kilkunastu metrów. Ma olbrzymie liście - ponad półmetrowe. Owoce dość ciekawe bo w postaci różowych torebek dużych rozmiarów, wyglądających jak duże egzotyczne kwiaty. Zresztą sami zobaczcie to cudo:







Więcej o magnolii parasolowatej.

Ogródek zimą

Ślicznie wygląda przydomowy ogródek przyprószony śniegiem. Tegoroczna zima w centralnej Polsce dopiero teraz przykryła rośliny cienką warstwą śniegu. Najciekawiej prezentują się teraz iglaki, krzewy zimozielone i drzewa, które jeszcze posiadają owoce lub te z dekoracyjną korowiną.

Świerk pospolity zwisający

Dość ciekawie wyglądają zwisające odmiany drzew. O tym, czy liściaste mogą się podobać to kwestia gustu to iglaste mają duży urok i zachwycą wielu.

Do takich należy zwisająca odmiana świerka pospolitego. Drzewo jak z bajki Andersena. Można się pod nim ukryć. Ma jedną wadę - rośnie dość duże i nie nadaje się do małych ogródków.

Leśne drzewa

W grudniowym numerze miesięcznika Przyroda Polska dołączona jest płyta DVD z filmem "Leśne drzewa. Filmowa opowieść sentymentalna".

Animowany film edukacyjny, adresowany do przedszkolaków i uczniów pierwszych klas szkoły podstawowej. Za akcją stoi Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych.

O co chodzi w filmie? Otóż leśne zwierzęta mają kłopot gdyż po wizycie ludzi w lesie została sterta śmieci. Zwierzęta boją się, że uciążliwi turyści znów wrócą i będą hałasować, palić ogniska, niszczyć młode drzewka i zakłócać spokój. Postanawiają wspólnie napisać książkę dla dzieci, w której uczą ich właściwego zachowania w lesie.

Dzięki takiej lekturze najmłodsi na pewno nie zrobią żadnej szkody podczas swojego pobytu w lesie.

Polecam!

Brzoza dahurska

Ta brzoza jest równie śliczna jak nasza brzoza brodawkowata. A co najważniejsze ma atrakcyjną korowinę, co jest istotne w okresie zimowym. W miarę odporna na nasze warunki klimatyczne, więc można polecać jej sadzenie.

Brzoza dahurska pochodzi z Azji Wschodniej - głównie Mandżurii i Syberii. U nas to rzadkość spotykana głównie w ogrodach botanicznych i arboretach. Cechuje ją pięknie łuszcząca się cienkimi płatami korowina. Rośnie powoli i u nas osiąga 15 metrów wysokości. Polecana jako soliter.